Dil ve Dünya dilleri hakkında genel bilgiler, Türkçenin diğer dillerle olan bağlantısı ve tarihsel gelişimi, modern Türkçenin ses ve yapı özellikleri, noktalama ve yazım kurallarıyla ilgili uygulamalar
Dikey Sekmeler
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Dersin Öğrenme Çıktıları | Program Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
| 1) Türkçenin noktalama işaretleri ve yazım kurallarının doğru kullanımını sağlamak. | 1,4 | 1 | 1 |
| 2) Dilin temel özelliklerini ve dillerin sınıflandırma ölçütlerini kavramalarını sağlamak. | 1,4 | 1 | 1 |
| 3) Türkçenin tarihsel gelişimini hatırlatmak. | 1,4 | 1 | 1 |
| 4) Türkçenin özelliklerini ve işleyiş kurallarını öğrenmelerini sağlamak. | 1,4 | 1 | 1 |
| 5) Yazılı ve sözlü anlatım becerilerini gelişmelerini sağlamak. | 1,4 | 1 | 1 |
Dersin Akışı
| DERS AKIŞI | ||||
| Hafta | Konular | Ön Hazırlık | ||
| 1 | Başlangıç. Dersin ve izlencenin tartışılması | İlgili okumalar | ||
| 2 | Dilin tanımı, özellikleri ve dilin ortaya çıkışına dair başlıca kuramlar. Dil-bilinç, dil-doğa, dil-kültür sorunsalları. Dil kültürü mü yoksa doğayı mı yansıtır? | İlgili okumalar | ||
| 3 | Yeryüzündeki diller ve dil aileleri. Türkçenin bu diller arasındaki yeri ve macerası. Orhon Yazıtları. | İlgili okumalar | ||
| 4 | Orhon Yazıtları incelemesi | İlgili okumalar | ||
| 5 | Yazı dili uygulamaları (1): Cümle, “tweet”, paragraf, metin. | İlgili okumalar | ||
| 6 | Yazı dili uygulamaları (2): Dilekçe, rapor, tutanak (kaza tutanağı). | İlgili okumalar | ||
| 7 | Ara sınav. | İlgili okumalar | ||
| 8 | Münazara takımlarının belirlenmesi ve münazara konularının takımlar arasında dağıtılması için son hafta. Temel Kavramlar: Mantık, Önerme, Öncül, Çıkarım, Argüman, Tasım. Safsata ve Türleri: Biçimsel (Formal) Safsatalar ve Serbest (Informal) Safsatalar. Adam Karalama (Ad Hominem) Safsataları, Bir Bilen Safsatası (Ad Verecundiam), Çoğunluğa Başvurma (Ad Populum). | İlgili okumalar | ||
| 9 | Felaket Tellallığı Safsatası (Slippery Slope), “Zamanlama Manidar!” Safsatası (Post Hoc Ergo Propter Hoc / Bundan sonra, o hâlde bu yüzden), Yanlış Benzetme Safsatası (False Analogy), Ya Siyah Ya da Beyaz Safsatası (Black&White), Tepkisel İndirgemecilik (Strawman) Safsatası. | İlgili okumalar | ||
| 10 | Münazara | İlgili okumalar | ||
| 11 | Münazara | İlgili okumalar | ||
| 12 | Münazara | İlgili okumalar | ||
| 13 | Münazara | İlgili okumalar | ||
| 14 | Münazara | İlgili okumalar | ||
Kaynaklar
| KAYNAKLAR | |
| Kaynaklar |
Zorunlu Basılı Kaynaklar:
Barthes, Roland. ²Sözden Yazıya². Sesin Rengi: Söyleşiler. Çev. Ahmet Nüvit Bingöl. İstanbul: Metis Yayınları, 2017. Ergin, Muharrem. Orhun Abideleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2017. Oreskes, Naomi ve Erik M. Comway. Batı Uygarlığının Çöküşü. Çev. Oya Tuğcu Özağaç ve Bora Kabatepe. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi, 2015. Uyar, Tevfik. Safsatalar: Aklın Kırk Haramisi. İstanbul: Destek Yayınları, 2019. Tekin, Talât. Orhon Yazıtları: Kül Tigin, Bilge Kağan, Tunyukuk. İstanbul: Bilgesu Yayıncılık, 2017. Zorunlu Elektronik Kaynaklar: Boroditsky, Lera. ²How Language Shapes The Way We Think². Ted Talks. https://youtu.be/RKK7wGAYP6k Chomsky, Noam. ²Language Design². Serious Science. https://youtu.be/MLk47AMBdTA Pelvanoğlu, Emrah (Haz.). Radyo TKL: Dil, Kültür ve Edebiyat. Yeditepe Üniversitesi Türk Dili Birimi Podcast Kanalı. Dinlemek için: Spotify, Apple Podcasts Seçimli Münazara Kaynakları: Bridle, James. Yeni Karanlık Çağ: Teknoloji ve Geleceğin Sonu. Çev. Kemal Güleç. İstanbul: Metis Yayınları, 2020. DeBotton, Allien vd. Gelecek Daha Güzel Günler mi Getirecek?. Çev. Cem Duran. İstanbul: Domingo Yayınları, 2017. (Münazaranın videosu için: https://youtu.be/eUmBWB54riE) McKibben, Bill. Petrol ve Bal: Rastlantısal Bir Aktivistin Eğitimi. Çev. Muammer Pehlivan. İstanbul: Everest Yayınları, 2020. Önerilen Online Kaynaklar: Orhon Yazıtları Üzerine: Ahmet Bican Ercilasun ile söyleşi: https://youtu.be/z9dhr5b13WA TRT Avaz, Orhon Yazıtları Belgeseli: https://youtu.be/nZIv72uzI_0 Mantık ve Safsatalar Hakkında: “Crash Course YouTube Kanalı”, “How To Argue – Philosophical Reasoning”: https://youtu.be/NKEhdsnKKHs “Crash Course YouTube Kanalı”, “How To Argue – Induction & Abduction”: https://youtu.be/-wrCpLJ1XAw Yalın Alpay ve İlker Canikligil ile ²Safsata Savar²: https://www.youtube.com/watch?v=b1Z9sJhCrPk&list=PL4sLdg6opbB6hikq23BOXk3 Ys_KdPd0T6 İklim Krizi Hakkında: Barış Özcan, “Geri dönülemeyecek o noktaya sadece 12 yıl kaldı!” https://youtu.be/HStCv8ixyWg Leo Murray, “Uyan Kafayı Ye, Sonra da Aklını Başına Topla”.
Önerilen Basılı Kaynaklar: Alpay, Yalın. Yalanın Siyaseti: Yalanın Meşrulaştırılması, Hakikatin Önemsizleşmesi ve Hileli Akıl Yürütme Teknikleri… İstanbul: Destek Yayınları, 2017. Eden, Sinan. İklim Krizi ve Yaptırmamak. İstanbul: Doruk Yayınları, 2015. Ercilasun, Ahmet Bican. Türk Kağanlığı ve Türk Bengü Taşları. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2016. Latour, Bruno. Rota: Politikada Yönümüzü Nasıl Bulacağız?. Çev. Orçun Türkay. İstanbul: Kolektif Kitap, 2019. Taşağıl, Ahmet. Türk Model Devleti: Göktürkler. İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2017. Tokar, Brian. İklim Adaletine Doğru. Çev. Sezgin Ata. İstanbul: Öteki Yayınevi, 2014. |
Materyal Paylaşımı
| Ders öncesi dağıtılan fotokopiler |
Değerlendirme Sistemi
| DEĞERLENDİRME SİSTEMİ | |||
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI | ADET | KATKI YÜZDESİ | |
| Vize | 1 | 50 | |
| Finalin Başarıya Oranı | 1 | 50 | |
| Yıl içinin Başarıya Oranı | 50 | ||
| Toplam | 100 | ||
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
| DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI | |||||||
| No | Program Öğrenme Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk dili tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak. | X | |||||
| 2 |
Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türkiye Türkçesi ve dilbilgisi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.
|
X | |||||
| 3 | Türkçenin tarihsel söz varlığı ve filolojik evrimi hakkında bilgi sahibi olmak. | X | |||||
| 4 | Türkçenin tarihi boyunca geçirdiği kültürlenme evrelerine, sözlü ve yazılı kaynaklarına vakıf olmak. | X | |||||
| 5 | Türkçenin çağdaş lehçeleri ve bu lehçelerin edebiyat varlığı hakkında bilgi sahibi olmak. | X | |||||
| 6 | Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk edebiyatı tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak. | X | |||||
| 7 | Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan, Türk edebiyatının önemli figürleri (yazar, şair, eleştirmen ya da edebiyat tarihçisi) hakkındaki konular için gerekli bilgilere sahip olmak. | X | |||||
| 8 | Türk edebiyatının modernleşme öncesi söz varlığına, ortaçağ ve erken modern dönem yazılı / sözlü temel kaynaklarına vakıf olmak. | X | |||||
| 9 | Yeni Türk edebiyatının, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel bağlamı hakkında bilgi sahibi olmak. | X | |||||
| 10 | Türk modernleşmesinin dinamikleri ile modern Türk edebiyatının gelişimine dair müfredat bilgilerini sentezleyebilmek, Türk edebiyatı tarihçiliğinin kurumsallaşma sürecine eleştirel yaklaşabilmek. | X | |||||
| 11 | Milli Eğitim Bakanlığı’nın orta öğretim öğrencileri için belirlediği “100 temel eser” için eleştirel okumalar yaptırabilmek. | X | |||||
| 12 | Başat edebî türler ve edebî biçimler ve edebiyat tarihi hakkındaki genelgeçer bilgileri, edebî türlerin ulus aşırı / sözel düzlemde yayılması ve edebiyatın modernleşme ile birlikte ulusal bir kurum olarak yazı ile organize edilmesine dair kuramsal bilgilerle sentezleyebilmek. | X | X | ||||
| 13 |
Alan eğitimi için özgün materyaller tasarlayabilmek, yeni projeler geliştirip alan eğitimine özel öğretim yöntemlerine uyarlayabilmek.
|
X | |||||
| 14 |
Beşeri bilimler alanında kullanılan paleografya bilgisini, araştırma yöntemlerini, sunum tekniklerini ve alıntılama sistemlerini kullanabilmek.
|
X | |||||
| 15 | Türk edebiyatının, dünya edebiyatları arasındaki yerine dair tarihsel ve eleştirel bir bakış açısı geliştirebilmek. | X | |||||
AKTS İş Yükü Tablosu
| AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU | |||
| Etkinlik | SAYISI |
Süresi (Saat) |
Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 15x toplam ders saati) | 15 | 2 | 30 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 15 | 1 | 15 |
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Kısa Sınav | - | - | - |
| Ödev | 1 | 1 | 1 |
| Final | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü | 50 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 2 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 2 | ||